To już było. Martyna Sacharko

Artystka o wystawie: „Tytuł wystawy „To już było” określa moje próby szukania inspiracji, tematyki i sposobu tworzenia, które zmieniały się na przestrzeni lat, ale odnosi się także do stałego szukania w sztuce nowości, której jednak znaleźć się nie da. Określenie go wprost daje mi w pewnym sensie pocieszenie, oznacza bowiem,  że motyw jaki wybieram nie ma wielkiego znaczenia i wcale nie musi go mieć, jeśli wszystko i tak już było, nieważne czy wzniosłe, perfekcyjne, wyjątkowe  lub dziwaczne, czy prozaiczne, proste i nieidealne. Nie kieruje mną żadna filozofia ani „wyższe” idee. Pozbywałam się ich w ciągu ostatnich kilku lat celowo    i świadomie. Chciałam w ten sposób zbuntować się przeciw ciągłej presji szybkiego tempa, nowatorskości i perfekcjonizmu, a także nieustającemu kryzysowi twórczemu. Liczyłam, że dzięki tej zmianie odkryję bardziej terapeutyczną stronę sztuki, która była mi obca pomimo wieloletniego i konsekwentnego tworzenia. 
Od pewnego czasu cała moja inspiracja i uwaga zwraca się z człowieka i jego wnętrza na naturę, którą traktuję dosyć wprost. W grafice staram się przekształcać ją w mniej oczywisty sposób i tworzyć prace na pograniczu abstrakcji, zaś w malarstwie skupiam się głównie na wyrażeniu swojej wrażliwości,   a może nawet pokazaniu innym (a szczególnie sobie samej) jak piękne i uspokajające może być analizowanie form roślinnych i tworzenie pod wpływem chwilowego  natchnienia”.                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                        

Martyna Sacharko

„Niezależnie z jakim dziełem sztuki pracujemy, zawsze zyskuje ono jakąś formę wyrazu. Malarskiego, rysunkowego, graficznego. Jak więc go wyrazimy?    Co możemy stworzyć? Na jakie pytania sobie odpowiemy? Jak je nazwiemy? Artystka podejmuje istoty problem sztuki, a przy tym podjęte działanie w jego kierunku  szerzej  pokazuje, że  problem  ten  nie  jest  bagatelny. 
Skoro wszystko już było, po co więc człowiek tworzy? Czy „nowość” jest kwestią odkrywczości pomysłu, a może znajduje się w oku patrzącego?

Odczucie, że „to już było” zakłada, że cokolwiek artysta wymyśl, stworzy, to znajdzie swój odpowiednik gdzieś dalej, niezależnie, gdzie się obróci. Pierwszym więc odruchem może być poszukiwanie czegoś na pokaz, co przyciągnie uwagę. Wielu artystów idzie właśnie w taką stronę. Choćby głośna grupa Azorro. Martyna Sacharko tego jednak nie czyni. Artystka pozbywa się wręcz celowo i świadomie wyższych idei, buntując się przeciw naciskowi, jaki idzie za nowoczesnym  światem;  który  sprowadza  artystę  ku  skrajnym  działaniom -  i  powraca  do  własnych źródeł.

Można powiedzieć, że twórczość Pani Sacharko wynika z tradycji, jednak nie osiada w niej, a trwa w procesie przeistaczania plastycznych form, w coś innego. W swoich pracach, uwaga Artystki przeistacza się z człowieka i jego problemów ku naturze. Najlepszym ich wyrazem są prace graficzne, które czerpiąc inspiracje z natury, nie wyrażają jej w dosłowny sposób, ale już w przetworzonej przez wrażliwość właściwą artystce - formie, ewoluują, tworząc swój  istotny  kształt.

Henri Maldiney napisał kiedyś: Wymiar egzystencjalny dzieła sztuki to wymiar formalny, jest to jedyny wymiar konstytuujący pole fenomenologii sztuki.
Odwołujący się do tego Mateusz Salwa, w swojej pracy „Forma i fenomen. Estetyka fenomenologiczna a interpretacja dzieł sztuki”, rozwija to w następujący sposób: Jeśli zatem fenomenologia stawia sobie za cel uchwycenie istoty sztuki, musi szukać go w artystycznej formie, co oznacza, że z jej perspektywy wszelkie próby objaśniania dzieł przez pryzmat ich kontekstu społecznego, historycznego, kulturalnego itd., w gruncie rzeczy skazane są na niepowodzenie, gdyż nie prowadzą do uchwycenia tego, co najistotniejsze. (Fenomen i przedstawienie: francuska estetyka fenomenologiczna: założenia, zastosowania, konteksty, I. Lorenc, M. Salwa, P. Schollenberger (red.), Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN 2012. S. 189.)    

Co więc jest najważniejsze w tej wystawie? Co takiego determinuje twórcę, by jego sztuka ubrała pewną zewnętrzną formę i wskazywała tą „istotę” powołującą na świat? 
Jest tym natchnienie, czucie i ekspresja, a one, za każdym razem są czymś nowym. Są czymś, czego jeszcze nie było”.

Kaja Kozon

MARTYNA SACHARKO
Ur. 2000 r. w Białystoku. Ukończyła Państwowe Liceum Sztuk Plastycznych im. Artura Grottgera w Supraślu na kierunku technik druku artystycznego. Obecnie jest studentką trzeciego roku, studiującą grafikę na Wydziale Architektury Politechniki Białostockiej. Artystka zwraca swoją uwagę szczególnie         na tradycyjne techniki artystyczne. Głównie jest to malarstwo i grafika warsztatowa, choć porusza się także w mediach cyfrowych. Na przestrzeni lat stopniowo porzucała motyw człowieka na rzecz natury.

Wystawy zbiorowe:

2023  „Imponderabilia”, Studenckie Koło Naukowe WARSZTAT, Okręgowa Izba Lekarska, Białystok, 
2022  „Grafika” , Wydział Architektury Politechniki Białostockiej, Białystok,
2022  „Grafika i Przestrzeń”, Galeria Pod Arkadami,  Łomża,
2022  „Pomiędzy”, Grafika artystyczna,  Studenckie Koło Naukowe WARSZTAT, Galeria Sztuki Marchand, Białystok.